Bijna exact 75 jaar geleden startte ten oosten van Nijmegen the battle of the Reichwald. Het was de beslissende veldslag aan het westelijk front, waaraan niet minder dan 500.000 soldaten deelnamen. Op 8 februari 1944 startte de bevrijding van de oostelijke Maasoever. Toch is er zelfs bij de inwoners van Gennep, Mook en Middelaar weinig over ‘operation Veritable’ bekend. Waar dat aan ligt? Gastblogger John Silvertand neemt ons mee terug in de tijd…
De laatste grote veldslag vond grotendeels in het Duitse Niederrhein plaats, maar ook in het Maasduinen-gebied vinden we veel bezienswaardigheden die aan deze bijzondere slag herinneren.
Monumenten, ruïnes en begraafplaatsen
Tussen Gennep en het Duitse Kleef vinden we het Reichswald Forest War Cemetery. Het is met 7670 graven de grootste Britse militaire begraafplaats van WO2 in Europa. Aan de rand van het Reichswald ligt in Groesbeek de grootste Canadese oorlogsbegraafplaats in Nederland (2619 graven).
Niet op vijandelijke grond
De soldaten die op deze militaire begraafplaats rusten sneuvelden voor het merendeel tijdens Operatie Veritable en de sprong over de Rijn. Ze zijn hier begraven omdat de Canadese opperbevelhebber Crerar besliste dat geen van zijn mannen in vijandelijke grond begraven mocht worden.
Duitse oorlogsbegraafplaats
In het noordelijk deel van het Reichswald ligt de Kriegsgräberstätte Donsbrüggerheide. Het is een opmerkelijke Duitse oorlogsbegraafplaats met 2500 graven. Hier liggen voor het merendeel soldaten maar ook veel “Ostarbeiter” en moeders met hun kinderen. De vele grafstenen met “Unbekannt” en het massagraf verwijzen naar het enorme oorlogsgeweld waarmee operatie Veritable op 8 februari startte. Zo werd het Reichswald met meer dan 1000 kanonnen beschoten en werd Kleef voor de tweede keer door honderden bommenwerpers gebombardeerd.
Getraumatiseerde inwoners
Deze laatste grote slag aan het westelijk front is in Nederland en zelfs bij de bewoners van de nabijgelegen plaatsen zoals Gennep, Mook en Middelaar ternauwernood bekend. Dat heeft diverse redenen. De bewoners waren ten tijde van de veldslag geëvacueerd. Toen ze na 4 à 6 maanden terugkwamen, troffen ze hun huizen zwaar beschadigd en geplunderd aan. Ze hadden alle energie nodig voor het overleven en de wederopbouw. Ook waren veel bewoners door alles wat ze hadden meegemaakt zo getraumatiseerd dat ze er nauwelijks over spreken konden. Tegenwoordig zouden we dit een posttraumatisch stresssyndroom noemen.
Duitse historie?
De media, veelal in het westen van Nederland gevestigd, konden over talloze WO2 - onderwerpen berichten waardoor hetgeen in de regio Maasduinen gebeurd was ternauwernood aandacht kreeg. Bovendien had operatie Veritable, de slag om het Reichswald, zich vooral in Duitsland afgespeeld en werd als Duitse historie ervaren. Vandaar dat de gelukte sprong over de Rijn, operatie Veritable, ternauwernood bekend is. Dit in tegenstelling tot operatie Market Garden die in wezen de mislukte sprong over de Rijn is.
Benieuwd naar het verloop van deze onbekende historie? John Silvertand vertelt het in zijn volgende blogs op visitnoordlimurg.nl. Silvertand is bevlogen vrijwilliger bij Filmwerkgroep CMN - een stichting die cultuurhistorie en de natuur van de top van Limburg zichtbaar en beleefbaar maakt. Ter gelegenheid van 75 jaar vrijheid neemt Silvertand ons regelmatig mee naar andere tijden.
