De monumentale villa, Huize Elka, werd in 1910 gebouwd voor Leonard Syrier en zijn Russische vrouw Katherina. De eerste letters van hun voornamen verwijzen naar de naam van de villa (ELKA: Leonard & Katherina). Het pand is een gemeentelijk monument.
De vader van Syrier was huisarts en heeft waarschijnlijk in een voorloper van de villa ter plekke gewoond. Van een eerdere bouw zijn namelijk resten overgebleven. Later werd het pand bewoond door dokter Rahier en werd er aan de noordelijke zijde een serre omgebouwd tot wachtkamer.
De villa ligt op de overgang van de monumentale Venloseweg en de stedenbouwkundig, achitectonische Hoogstraat/Grotestraat in Tegelen. De panden aan de overkant van de straat, Venloseweg 2 en 4, spelen mee in dat beeld. Alle drie de panden werden in dezelfde tijd gebouwd. Na de Tweede Wereldoorlog is het monumentale beeld richting Venlo verwaterd.
In Tegelen, vlakbij de Duitse grens ligt Villa Wambacherbos. Deze villa werd eind 19e eeuw gebouwd door de fabrikant Karel de Rijk. De Rijk won klei uit de tegenovergelegen groeve. Door een huwelijk met Elisabeth Russel fuseerden de twee belangrijke fabrieken in Tegelen, Russel en De Rijk, tot Russel Tiglia: een bekende steen- en dakpannenfabriek.
In Steyl staat een kopie van Villa Wambacherbos, De Rozenhof. Deze villa is kleiner maar verder hetzelfde. Villa Wambacherbos was een van de eerste huizen die op het telefoonnet aangesloten werd.
Tegenwoordig is de villa bewoond en er is een B&B in gevestigd.
In de prachtige omgeving van Kasteel de Holtmühle in Tegelen ligt, nabij de plek waar de Aalsbeek de vijver instroomt, een open kapel, ook wel veldkapel genoemd. De kapel werd gesticht door 3 families die in het gebied woonden ten tijden van de Tweede Wereldoorlog.
Het kapelletje is een zogenaamd 'beloftekapel'; de kapel is gebouwd om een belofte in te lossen. De bewoners hadden beloofd een kapel op te richten indien de families en omgeving gespaard zouden worden van oorlogsgeweld. De bezetter had namelijk het bijgelegen viaduct geheel ondermijnd en men was bang dat de vernieling van het viaduct ook de vernieling van de rondom liggende huizen zou betekenen. Gelukkig is dit, door een sabotageactie van een van de bewoners, niet gebeurd.
De kapel werd in 1952 gebouwd en werd ingezegd op Tweede Paasdag. Een familie stelde de grond te beschikking, een andere familie materiaal en de derde familie zorgde voor de aanplant.
De Theresiakapel werd in 1926 door de steenfabrikant Russel gebouwd. Hij bouwde de kapel ter ere van Theresia van Lisieux, een heilig verklaarde non die Russel aanbad. De kapel werd aan haar opgedragen als dank voor de genezing van zijn vrouw. De werknemers van Kleiwarenfabriek Russel-Tiglia trokken op 'Kepelkesdaag' altijd in processie naar de kapel.
De kapel is sinds 1926 al twee keer verhuisd. Eerst lag zij in een bos en werd de kapel regelmatig doelwit van vandalen, waarop besloten werd om hem nabij de ingang van Speelpark Klein Zwitserland te plaatsen. De tweede verhuizing was te danken aan de aanleg van de A74 voor de ingang van Klein Zwitserland, waardoor de kapel wederom opgetild moest worden. Hij verhuisde in 2011 slechts een paar honderd meter.
De kapel is druk bezocht. Veel mensen komen er om bloemen te leggen of een kaarsje te branden.
In en rondom Tegelen lagen vroeger kílometers smalspoor. Dit spoorwegennet werd gebruikt om door middel van zogenaamde Kiepkerkes (kiepkarretjes) de klei van de kleigroeves naar de fabrieken te brengen, om er bijvoorbeeld bakstenen of dakpannen van te maken.
Iedere fabriek had zijn eigen groeves én eigen spoor. Soms kruisten de sporen elkaar wat opgelost werd door tunneltjes en viaducten. In Speelpark Klein Zwitserland zijn drie tunneltjes uit 1923 te zien. Deze tunneltjes zijn volledig gerestaureerd en zijn rijksmonumenten.
Nabij het Tegelse raadhuis, in het Raadhuisplantsoen (links en rechts van het gebouw als u naar het timpaan kijkt) staan 3 monumenten die van betekenis zijn voor de Tegelse bevolking.
Gevallenenmonument
Sinds 1955 prijkt het gevallenmonument in het plantsoen links van het raadhuis. Het memoreert de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog. Het monument symboliseert de gevallen soldaat aan het front maar ook het oorlogsleed van de thuisblijver. Het monument vormt ieder jaar het centrale middelpunt van de dodenherdeking op 4 mei.
Oorlogsmonument 'Ik zal handhaven'
Tegelen is in het bezit van het eerste WOII-monument van Nederland. Het monument in het plantsoen herdenkt de omgekomen Henk Peters die nog vóór het uitbreken van de oorlog in 1939 om het leven kwam. Hij was als stoker bij de Zeemacht (tegenwoordig marine) werkzaam op een schip dat op een mijn liep. Hierbij verloren 29 mannen het leven. Oorspronkelijk werd het beeldhouwwerk geplaatst nabij de ingang van speelpark Klein Zwitserland opdat kinderen opgroeide met de gedachte dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Vanwege de aanleg van de A74 en de verplaatsing van de ingang van het speelpark hierdoor, werd het monument verplaatst naar het Raadhuisplantsoen.
Maria geloftebeeld
Het derde oorlogsmonument vindt men rechts van raadhuis in de vorm van een mariabeeld. In 1944 werd in de noodkapel van het ziekenhuis door onder andere de pastoor de volgende gelofte uitgesproken: als Tegelen gespaard zou worden voor evacuatie, hongersnood en verdere oorlogsrampen:
Aangezien Tegelen niet getroffen werd door dergelijke rampen werd de bedevaart georganiseerd en op moederdag 1948 werd de derde gelofte ingelost: er werd een ruim 4 meter hoog beeld van Maria geplaatst, ontworpen door Charles Vos. In Tegelen is men niet gestopt met carnaval vieren.
In Tegelen ligt een slotklooster, De Oude Munt. Hier wonen de Benedictinessen van de Altijddurende Aanbidding van het Allerheiligst Sacrament. De slotzusters leven via de regels van Benedictus en hebben een afgewogen ritme van 8 uur bidden, 8 uur rusten en 8 uur werken. Zij hebben de geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid afgelegd.
De slotzusters zijn uiterst gastvrij. De gastenkapel, bereikbaar via de binnenplaats is overdag geopend voor bezoekers. Wel dient men met respect deze kapel te bezoeken. Ook is een gastenverblijf, waar men, tijdens retraite, kan verblijven.
Het klooster en de kloostertuinen zijn ommuurd en niet toegankelijk. Wel is het mogelijk de gastentuin te bezoeken.
Op veel plekken in Tegelen treft u nog steeds de zogenaamde "kiepkerkes" aan. Tegenover de supermarkt aan de Glazenapstraat staat zo’n kiep-karretje op een stukje smalspoor.
Het karretje en het spoor herinnert aan de kleiwinning en -industrie in Tegelen. De karretjes vervoerden via een smalle rails (smalspoor) klei van de groeves naar de fabrieken. Iedere fabriek had zijn eigen groeve(s), spoor en kiepkerkes. Heel Tegelen was vergeven van de spoorlijntjes! Op het hoogterras waar de Glazenapstraat ligt, waren vroeger diverse grote kleigroeven in gebruik zoals de Wambachgroeve en de Laumansgroeve.
Villa Maria werd in 1894 gebouwd door de kleiwarenfabrikant Albert Russel. Russel legde zich toe op nieuwe technieken binnen de kleiwarenfabricage. Vooral op het gebied van sierstenen boekte hij internationaal succes. Villa Maria was broedplaats voor nieuwe producten en processen. Het complex was, behalve als woonhuis, ook in gebruik als laboratorium. Villa Maria bevat veel van de innovatieve producten van Russel uit eigen fabriek.
Villa Maria is niet vrij toegankelijk; het is in gebruik als woonhuis en kantoor.
De villa is een van de vele huizen die herinneren aan de belangrijke sociaaleconomische historie van Tegelen als epicentrum van de kleiwarenproductie.
Op de Venloseweg, ter hoogte van de A73-oprit en -afrit Venlo-Zuid staan 3 bronzen figuren. Vroeger lag op deze plek, de grens tussen Venlo en Tegelen, herberg De Drie Kronen. In die tijd hoorde Tegelen bij Hertogdom Julich en Venlo bij Hertogdom Gelre. Passanten betaalden bij Herberg De Drie Kronen 3 kronen tol om de weg te mogen gebruiken.
De 3 bronzen beelden symboliseren de wachters die de tol inden. Zij hebben ieder een staaf vast. Samen vormen deze staven een slagboom die precies over de Venloseweg zou passen. De biervaten waar de wachters op staan, symboliseren de herberg. Op de biervaten is het wapen van Tegelen herkenbaar.
