Hedendaagse porseleinkunst
Porselein was het ‘witte goud’ dat vanaf de zestiende eeuw mee naar Europa werd gebracht. In de achttiende eeuw lukte het om op enkele plaatsen in Europa zelf porselein te produceren. Lange tijd bleven producten van porselein zeer exclusief. Tegenwoordig is porselein niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Wastafels, wc-potten, serviezen, protheses, zelfs messen en machineonderdelen worden van dit harde witte materiaal gemaakt. Keramiekcentrum Tiendschuur toont hedendaagse porseleinkunst van elf toonaangevende makers uit heel Europa. Deze expositie loopt gedeeltelijk parallel aan de tentoonstelling ‘Porseleinkoorts’ in Nationaal Keramiek Museum Princessehof in Leeuwarden. De expositie bij Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen is te zien van 5 juli 2024 t/m 5 januari 2025.
Het is veelzeggend dat porselein na al die eeuwen nog steeds zo vaak wordt gebruikt door keramisten. Hoewel de manier waarop zij porselein heden ten dage inzetten een grote diversiteit kent. Voor velen geldt dat zij zich uitgedaagd voelen door het harde materiaal dat tegelijkertijd zo kwetsbaar en fragiel oogt. In deze tentoonstelling is werk te zien dat op de draaischijf is vervaardigd, maar ook werk dat met behulp van gietmallen en 3D printers is gemaakt of dat is opgebouwd uit platen porseleinklei. De inspiratiebronnen zijn uiteenlopend. Soms dient het materiaal zelf ter inspiratie met de eindeloze technische mogelijkheden die het biedt. Andermaal is het maakproces juist van belang of zijn er vormen uit de natuur gebruikt. Het kan gaan om louter de objecten zelf maar het kan ook zijn dat de keramist nog meer wil uitdrukken. Waar het Nationaal Keramiek Museum Princessehof aandacht besteed aan het eerste Europese porselein uit de achttiende eeuw, biedt keramiekcentrum de Tiendschuur een actueel overzicht van hedendaagse porseleinkunst. De hierna genoemde kunstenaars nemen deel aan deze tentoonstelling.
Henk Wolvers (Nederland) werkt uitsluitend met porselein. Hij houdt van de weerbarstigheid van dit materiaal en onderzoekt voortdurend wat ermee mogelijk is. Daarbij streeft hij naar transparantie, een ijle structuur en licht gewicht in de objecten die hij maakt, het zijn karakteristieken van zijn werk.
Willy van Bussel (Nederland) maakt zijn kommen van porselein op de draaischijf. De wanden zijn zo dun dat het licht er gemakkelijk doorheen schijnt. Zo oogt zijn werk fragiel terwijl het toch van hard porselein is gemaakt.
Sinds enige jaren maakt Guy Van Leemput (België) flinterdunne kommen in porselein. Ze wegen niks, men kan er dwars doorheen te kijken. Dit maakt het mogelijk om aan de binnenkant van de kommen de ‘tekening’ van de buitenkant af te lezen. De patronen zijn gemaakt door perforaties, filigraanwerk, vlechtwerk of door de vingers uitgedrukt.
Anima Roos (België) maakt naast draaiwerk en lichtobjecten ook golvende schalen, al dan niet met print. Zij vertrekt in haar werk altijd vanuit een voor ieder vertrouwde vorm. Door deze licht te wijzigen zowel qua vorm als qua materiaalgebruik, ontstaat bij de toeschouwer een gevoel van vervreemding.
In het werk van Antje Scharfe (Duitsland) kun je stillevens en pronkkamers vol met porselein uit de zeventiende eeuw herkennen, daarentegen zouden het net zo goed gevulde keukenkastjes kunnen zijn. Middels het trompe-l’oeil effect creëert zij in een spel met de ruimtelijkheid stillevens of verzamelingen van porseleinen objecten.
Het echtpaar Wied en Diederik Heyning (Nederland) werkt al jarenlang samen waarbij Diederik objecten maakt van porseleinklei en Wied al schilderend een antwoord geeft op de vorm. Contrast en tegenstelling zijn belangrijke begrippen in hun werk. De uitstraling van de objecten is teer, licht en luchtig terwijl het materiaal hard en sterk is.
Voor Kiho Kang (Zuid-Korea/Duitsland) is het belangrijk dat in zijn werk het handmatige creatieproces te zien is. Zijn vingers laten zichtbare sporen na in het porselein. De moeite, de tijd en het geduld worden gematerialiseerd. Inspiratie haalt Kiho Kang uit gebouwen en objecten in zijn dagelijks leven maar ook uit herinneringen aan zijn jeugd in Zuid-Korea.
In het werk van Tineke van Gils (Nederland) gaat traditioneel vakmanschap samen met een voortdurende honger naar experimenteren op de draaischijf. Belangrijk is dat het werk, nadat het uit het vuur is gekomen, dezelfde vitaliteit en levenskracht uitademt die er tijdens het maken is ingelegd.
Michal Fargo (Israël/Duitsland) zoekt in haar keramische werk naar de grenzen tussen imitatie en interpretatie. In haar werk combineert zij de esthetiek van vormen uit de natuur met de mogelijkheden van de moderne tijd.
De werken van Gráinne Watts (Ierland) zijn geïnspireerd op verschillende vormen en kleurencombinaties die in de natuur voorkomen. Organische geometrie, patronen en de markeringen van de tijd sieren de oppervlakken van haar potten en maken een integraal onderdeel uit van de vormen.
Ook Heide Nonnenmacher (Duitsland) kijkt naar de natuur en maakt werk dat geïnspireerd is op koraal. Zij kiest niet zomaar voor deze natuurvormen maar wil hiermee de kwetsbaarheid van onze planeet tonen. De huidige toestand van koraal op veel plaatsen in de wereld, laat ons als mens zien wat klimaatverandering teweeg brengt. Als kunstenaar brengt zij dit op haar manier onder de aandacht.
Hoe de toekomst van porseleinkunst eruit zal zien, is moeilijk te zeggen maar gezien het feit dat het al vier eeuwen tot inspiratie dient en wordt gebruikt, lijkt genoeg reden om aan te nemen dat porselein niet aan populariteit inboet.
Kunstenaars:
Willy van Bussel (NL); Michal Fargo (IL/DE); Tineke van Gils (NL); Wied en Diederik Heyning (NL); Kiho Kang (KR/DE); Guy van Leemput (BE); Heide Nonnenmacher (DE); Anima Roos (BE); Antje Scharfe (DE); Gráinne Watts (IE); Henk Wolvers (NL).
Opening: Vrijdag 5 juli 2024, 16 uur. Deze zal worden ingeleid door conservator Miranda Timmers.
Onderstaande kunstenaars zullen persoonlijk aanwezig zijn in het museum voor een lezing of demonstratie:
Wied & Diederik Heyning – zondag 1 september 2024 14-16u
Tineke van Gils – zondag 20 oktober 2024 14-16u
Voor deze lezingen verzoeken wij u te reserveren via onze website.
Meer info: www.tiendschuur.net
