Niek Hoogland - 26 januari 2024 tot en met 30 juni 2024 in Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen
In 2024 viert Niek Hoogland zijn 40-jarig jubileum als Tegelse pottenbakker. Een reden voor Keramiekmuseum Tiendschuur zijn werk te presenteren in de solo-tentoonstelling ‘Niek Hoogland, Tegels Aardewerk’.
In zijn pottenbakkerij in Steyl maakt Niek gebruikskeramiek en vrij werk waarvoor hij veelal de plaatselijke Tegelse klei gebruikt. Het aardewerk zoals Niek dat maakt kan gezien worden als een hedendaagse interpretatie van het Nederrijns slibversierde aardewerk zoals dat vanaf de 17de eeuw in deze regio wordt gemaakt.
Pottenbakker Niek Hoogland
Niek Hoogland (Tegelen, 1953) Komt als kind al vroeg met klei en keramiek in aanraking. De dakpannen en steenfabrieken domineren de omgeving waar hij opgroeit, kleitreintjes kruisen de weg van en naar school. Zijn vader werkt in een van de grote dakpannenfabrieken en hij gaat als kind al regelmatig op bezoek bij lokale pottenbakkerijen.
In 1984 begint hij zijn opleiding als keramist bij The van Rens in de Keramische Leer/Werkplaats in Tegelen. Stages loopt hij bij Joop Crompvoets in Pottenbakkerij de Walsberg, Swalmen en bij Guul Jacobs in Pottenbakkerij De Olde Kruyk in Milsbeek. Ook werkt hij een tijd als productie draaier in een grote pottenbakkerij voor bloemisterij aardewerk in Beesel. In 1991 starten Niek en zijn vrouw Pim van Huisseling hun eigen pottenbakkerij aan de Grotestraat in Tegelen. Hier leggen ze zich toe op het vervaardigen van slibversierd aardewerk. Vanaf de oprichting van de eigen pottenbakkerij exposeert Niek wereldwijd in galeries, musea en op keramiekmarkten en festivals.
Slibversierd aardewerk
Vanaf de 17de eeuw ontstaat er in de Niederrhein regio een nieuwe pottenbakkers cultuur. Via de komst van de Minderbroeders naar Venlo en de Hollandse handel op de Rijn via Duisburg leren pottenbakkers in de regio een nieuwe decoratie techniek voor hun aardewerk. Door de lokale rood bakkende klei met een klei slib van wit bakkende klei te bedekken opent er een heel nieuw scala aan decoratie mogelijkheden. Bijvoorbeeld wanneer je met een scherpe punt in die witte slib of engobe krast komt de onderliggende terracotta klei weer tevoorschijn. Deze sgraffito decoratie leent zich goed voor het maken van schotels en potten die ter gelegenheid van een belangrijke gebeurtenis worden gemaakt.
Een koehoorn met aan het uiteinde een afgesneden ganzenveer, gevuld met kleislib maakt het mogelijk om die slib in prachtige cirkels en spiralen op een bord te laten lopen. In het hele noordelijke gebied tussen Maas en Rijn ontstaan dan productie plaatsen voor dit slibversierde aardewerk. Een van die productie centra is Tegelen waar dit aardewerk sinds het tweede kwart van de 18de eeuw een vrijwel onafgebroken traditie kent. Een traditie die door Niek Hoogland wordt voortgezet tot diep in de 21ste eeuw.
1 Mei 1991 is de officiële start van Pottenbakkerij Hoogland. Vanuit hun fascinatie voor volkskunst en volksaardewerk kiezen Niek en Pim ervoor zich helemaal te richten op het maken van slibversierd aardewerk. Al het werk wordt gemaakt van rood bakkende aardewerkklei en zand die zij zelf afgraven en bewerken. De potten worden overgoten met witte engobe of kleislib, waarop een gevarieerd palet van ingekleurde engobes wordt aangebracht met diverse kwasten, penselen en ringeloren. Subtielere decoraties worden ingekrast in de witte slib volgens de sgraffito techniek, waarbij de onderliggende rode scherf tevoorschijn komt. Na het decoreren worden de werken overgoten met een transparant glazuur. Na het drogen wordt het werk gestookt op een temperatuur van 1100 graden.
Hij zet zich onvermoeibaar in voor het behoud van de Tegelse keramiektradities en haar geschiedenis. Voor zijn werk ziet hij de Tegelse en regionale aardewerktraditie als een belangrijke bron van inspiratie. Toch voelt Niek zich niet schatplichtig aan die traditie: “Traditie is mooi maar moet open kunnen staan voor invloeden van buitenaf. Tradities die niet open staan sluiten zich af en sluiten uit waardoor ze uiteindelijk zichzelf de das om doen”
De pottenbakker viert dit jaar een dubbel jubileum: hij wordt dit jaar ook 70 . Als kers op de taart kreeg hij dit jaar het aanbod om 10 weken als artist in residence te komen werken in de wereldberoemde Leach Pottery in St Ives in Cornwall.
The Leach Pottery
In de zomer van 2023 voltooide Niek Hoogland een tien weken durende residency bij de Leach Pottery. Hij onderzocht het samenvoegen van functionele en decoratieve potten en gebruikte zijn ideeën hiervoor in zijn slibversierde aardewerk. De Leach Pottery, in 1920 gesticht door de Engelsman Bernard Leach en de Japanner Hamada Shoji, is tegenwoordig een museum en galerie, het heeft enkele ateliers voor workshops, en er is een productie pottenbakkerij waaraan een opleiding voor jonge pottenbakkers is verbonden.
De expositie “Niek Hoogland, Tegels Aardewerk” geeft een inkijk in het prachtige werk van Niek Hoogland en geeft de bezoekers inzicht in slibversierd aardewerk en de mogelijkheden hiervan. De expositie is te bezoeken van vrijdag 26 januari 2024 tot en met zondag 30 juni 2024.
Opening vrijdag 26 januari 2024 om 16:00
Niek Hoogland is aanwezig bij de opening.
Jos Schatorje, oud-directeur van het Limburgs Museum zal de tentoonstelling toelichten.
Activiteiten rondom expositie Niek Hoogland:
Rondleiding:
Zondag 28 januari om 13.00 en 15.00 uur - een rondleiding van Niek Hoogland voor maximaal 15 personen.
Inschrijven via de website van de Tiendschuur.
Lezingen door Niek Hoogland:
Zondag 25 februari, 14.00 uur – de geschiedenis van het slibversierd aardewerk.
Zondag 28 april, 14.00 uur – Nederrijns slibversierd aardewerk.
Zondag 26 mei, 14.00 uur – over zijn werk in relatie tot de Tegels-Nederrijnse slibversierd aardewerk traditie.
In gesprek met Niek Hoogland over de tentoonstelling?
Zondag 30 juni is Niek vanaf 14.00 aanwezig op de tentoonstelling om over zijn werk in deze tentoonstelling te praten.
Workshops slibschilderen:
23-24 maart 2024
8-9 juni 2024
In deze weekenden geeft Niek Hoogland twee workshops over de verschillende technieken en mogelijkheden van het slibversierd aardewerk.
Informatie en reserveringen: www.tiendschuur.net
Pottenbakkerij Hoogland bezoeken?
Een bezoek aan De Tiendschuur is goed te combineren met een bezoek aan Pottenbakkerij Hoogland.
De Pottenbakkerij zit op ongeveer 15 minuten loopafstand.
